પ્રાચીન ભારતનો ઇતિહાસ ક્વિઝ ભાગ - 3 ( Prachin Bharat No Etihas) One Liner questions Part 3

1.પંચ સિધ્ધાંતિક નીચેનામાંથી કયા પાંચ સિદ્ધાંતો સાથે સંબંધિત છે?
[A] વૈદિક રિવાજો
[B] તત્વજ્ઞાન
[C] જ્યોતિષ
[D] દવા

સાચો જવાબ: C [જ્યોતિષશાસ્ત્ર]
નોંધ:પંચસિદ્ધાંતિકાના લેખક વરાહમિહિર હતા.


2.નીચેનામાંથી કોણ રશિયામાં જન્મેલા તિબેટીયન બૌદ્ધ સાધુ હતા અને 13મા દલાઈ લામાના સારા સાથી હતા?

[A] દશી-ડોર્ઝો ઇટિગિલોવ
[B] આગવાન ડઝોરીવ
[C] એન્ટોન બટોગોવ
[D] આમાંથી કોઈ નહીં

સાચો જવાબ: બી [અગવાન ડઝોરેયેવ]



3.વૃષ્ણી કહેવાતા લોકો ક્યાં હતા?
[A] દ્વારકા
[B] મથુરા
[C] કાશી
[D] મગધ

સાચો જવાબ: A [દ્વારિકા]
નોંધ: વૃષ્ણી વંશ દ્વારકાનો વંશ હતો અને ત્યાંના લોકો વૃષ્ણી તરીકે ઓળખાતા હતા.


4.કોના સમયગાળા દરમિયાન મહાયાનનો વિકાસ થયો હતો?
[A] કનિષ્ક
[B] અશોક
[C] કલાશોક
[D] ચંદ્રગુપ્ત મૌર્ય

સાચો જવાબ: એ [કનિષ્ક]
નોંધ: કનિષ્કના સમયગાળા દરમિયાન મહાયાનનો વિકાસ થયો હતો. કનિષ્કે મહાયાનને પોતાનો રાજ્ય ધર્મ બનાવ્યો.


5.ભુવન ચાશુનો સંબંધ હતો?
[A] પૃથ્વી
[B] અગ્નિ
[C] વન
[D] ચંદ્ર

સાચો જવાબ: B [અગ્નિ]



6.હડપ્પન સંસ્કૃતિમાં ઔષધના નિશાન ક્યાં જોવા મળે છે?

[A] હડપ્પા
[B] લોથલ
[C] કાલિનબંગન
[D] ચાન્હુદરો

સાચો જવાબ: ડી [ચાંહુદરો]
નોંધ : હડપ્પન સંસ્કૃતિમાં ચાંહુદરોમાંથી માળા, કાજલ, દવાઓ પ્રાપ્ત થઈ છે.


7.જૈન ધર્મના મોટાભાગના 24 તીર્થંકરો કયા આધુનિક રાજ્યમાં નિર્વાણ પામ્યા હતા?

[A] ઉત્તરાખંડ
[B] બિહાર
[C] મધ્ય પ્રદેશ
[D] કર્ણાટક

સાચો જવાબ: B [બિહાર]
નોંધ : જૈન ધર્મના મોટાભાગના તીર્થંકરોએ બિહાર રાજ્યમાં જ નિર્વાણ પ્રાપ્ત કર્યું હતું. મહાવીર સ્વામીએ પાવાપુરીમાં નિર્વાણ મેળવ્યું જે હાલમાં બિહારના નાલંદામાં છે.


8.ત્રીજી બૌદ્ધ પરિષદ ક્યાં યોજાઈ હતી?

[A] પાટલીપુત્ર
[B] વૈશાલી
[C] રાજગૃહ 

[D] કુંડલવન

સાચો જવાબ: એ [પાટલીપુત્ર]
નોંધઃ ત્રીજી બૌદ્ધ પરિષદ સમ્રાટ અશોકના સમયમાં 250 બીસીની આસપાસ પાટલીપુત્રમાં યોજાઈ હતી.


9.કનિષ્કની મુખ્ય રાજધાની હતી:-

[A] પુરુષપુર
[B ] તક્ષશિલા
[C] મથુરા
[D] પાટલીપુત્ર

સાચો જવાબ: A [પુરુષપુર]
નોંધ : કનિષ્કની મુખ્ય રાજધાની પુરૂષપુર (હાલનું પેશાવર) હતી. અન્ય પ્રાદેશિક રાજધાનીઓમાં મથુરા, તક્ષશિલા હતા.


10.મહારાજાધિરાજાનું બિરુદ ધારણ કરનાર ગુપ્ત વંશના પ્રથમ રાજા કોણ હતા?


[A]શ્રીગુપ્ત 

[B] ચંદગુપ્ત I
[C] સમુદ્રગુપ્ત
[D] સ્કંદગુપ્ત


સાચો જવાબ: B [ચંદગુપ્ત I]
નોંધો : ગુપ્ત વંશની સ્થાપના શ્રીગુપ્ત દ્વારા કરવામાં આવી હતી પરંતુ ગુપ્ત વંશના પ્રથમ સ્વતંત્ર રાજા, જેમણે મહારાજાધિરાજાનું બિરુદ ધારણ કર્યું હતું, તે ચંદ્રગુપ્ત I હતો. ચંદગુપ્ત I એ 319 થી 325 એડી સુધી શાસન કર્યું અને લિચ્છવી રાજકુમારી કુમારદેવી સાથે લગ્ન કર્યા.

11.મથુરાની આર્ટ સ્કૂલ કયા સમયગાળામાં વિકસતી હતી?

[A] કુષણ

[B] શક

[C] મૌર્ય

[D] ગુપ્ત

સાચો જવાબ: A [કુશાન]

નોંધો : મથુરાની આર્ટ સ્કૂલ તે સમયે કલાની વિશ્વ વિખ્યાત શાળા હતી. તેનો વિકાસ મુખ્યત્વે કુશાન કાળ દરમિયાન થયો હતો. મથુરા કનિષ્કની બીજી રાજધાની હતી જે કુશાણોના શ્રેષ્ઠ રાજા હતા.

12.હડપ્પાના અવશેષો નીચેનામાંથી કઈ નદીના કિનારે જોવા મળે છે?

[A] રાવિ

[B] વ્યાસ

[C] સતલજ

[D] સિંધુ

સાચો જવાબ: એ [રાવિ]

નોંધઃરાવી નદીના કિનારે હડપ્પાના અવશેષો મળી આવ્યા હતા.

13.હડપ્પન સંસ્કૃતિની પ્રથમ ખગોળશાસ્ત્રીય વેધશાળા નીચેનામાંથી કયા પ્રાચીન ભારતીય સ્થળો પર મળી આવી હતી?

[A] ચંહુદરો

[B] રોપર

[C] દૈમાબાદ

[D] ધોળાવીરા

સાચો જવાબ: D [ધોળાવીરા]

નોંધો : ટાટા ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ ફંડામેન્ટલ રિસર્ચ (TIFR) ના MN વાહિયા અને મણિપાલ સ્કૂલ ઑફ આર્કિટેક્ચર એન્ડ પ્લાનિંગના શ્રીકુમાર મેનને 2012માં ગુજરાતમાં ધોળાવીરા સાઇટ પર બે ગોળાકાર માળખાં ઓળખી કાઢ્યા હતા અને દાવો કર્યો હતો કે તેઓ હડપ્પન દરમિયાન અવલોકન હેતુઓ માટે ઉપયોગમાં લેવાતા હતા. સંસ્કૃતિ. ખગોળશાસ્ત્ર માટે.

14.મોહેંજોદડોમાં મળેલી પ્રખ્યાત નૃત્યાંગના કઈ સામગ્રીમાંથી બનાવવામાં આવી હતી?

[A] પિત્તળ

[B] લાલ ચૂનાનો પત્થર

[C] સાબુનો પત્થર

[D] ટેરાકોટા

સાચો જવાબ: A [ પિત્તળ ]

નોંધો : મોહેંજોદારોમાં મળેલી પ્રખ્યાત 'ડાન્સિંગ ગર્લ' એક કલાકૃતિ છે જે લગભગ 4,500 વર્ષ જૂની છે. નૃત્ય કરતી છોકરીની 10.8 સેમી ઊંચી પ્રતિમા 1926માં મોહેંજોદડોના એક ઘરમાંથી મળી આવી હતી જે કાંસાની બનેલી છે. સ્ટીટાઈટ (સાબુ પથ્થર) કલાકૃતિઓ લગભગ દરેક હડપ્પન ઉત્ખનન સ્થળ પર મળી આવી છે અને તે સીલ બનાવવા માટે વપરાતું પ્રાથમિક તત્વ હતું. ટેરાકોટાનો ઉપયોગ મૂર્તિઓ બનાવવા માટે થતો હતો.

15.ઋગ્વેદમાં નીચેનામાંથી કઈ નદીનું સૌથી વધુ વર્ણન કરવામાં આવ્યું છે?

[A] સિંધુ

[B] ચેનાબ

[C] સરસ્વતી

[D] ગંગા

સાચો જવાબ: A [સિંધુ]

નોંધો: ઋગ્વેદમાં સૌથી વધુ ઉલ્લેખિત નદી સિંધુ નદી છે, ત્યારબાદ સરસ્વતી છે.

આ વેદમાં લગભગ 25 નદીઓનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે, જેમાં સૌથી મહત્વપૂર્ણ નદી સિંધુનું વધુ વર્ણન કરવામાં આવ્યું છે. સરસ્વતીને સૌથી પવિત્ર નદી માનવામાં આવે છે અને સરસ્વતીનો ઉલ્લેખ પણ ઘણી વખત થાય છે. આમાં ગંગાનો ઉપયોગ એક વખત અને યમુનાનો ત્રણ વખત ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો છે.

16.નીચેનામાંથી કોને બ્રાહ્મણોનો છેલ્લો ભાગ ગણવામાં આવે છે?

[A] આરણ્યક

[B] ઉપનિષદ

[C] વેદાંત

[D] વેદાંગ

સાચો જવાબ: A [આરણ્યક]

નોંધઃ આરણ્યકને બ્રાહ્મણોનો છેલ્લો ભાગ માનવામાં આવે છે. તેઓ રહસ્યવાદ અને ફિલસૂફી સાથે સંબંધિત છે. તેઓ ધ્યાન પર ભાર મૂકે છે અને બલિદાનનો વિરોધ કરે છે. તેમને 'ફોરેસ્ટ બુક્સ' કહેવામાં આવે છે.

17.કેટલા ઉપનિષદો છે?

[A] 100

[B] 104

[C] 106

[D] 108

સાચો જવાબ: ડી [108]

નોંધ: ઉપનિષદનો શાબ્દિક અર્થ છે 'કોઈની બાજુમાં બેસવું'. કુલ 108 ઉપનિષદો છે, જેમાંથી 13 સૌથી અગ્રણી છે. ઉપનિષદ હિંદુ ધર્મના મહત્વપૂર્ણ ગ્રંથો છે. આ વૈદિક સાહિત્યનો અભિન્ન અંગ છે. આ સંસ્કૃતમાં લખાયેલ છે. દરેક ઉપનિષદ એક યા બીજા વેદ સાથે સંકળાયેલા છે. આમાં પરમેશ્વર, પરમાત્મા-બ્રહ્મ અને આત્માના સ્વભાવ અને સંબંધનું ખૂબ જ દાર્શનિક અને જ્ઞાનપૂર્ણ વર્ણન આપવામાં આવ્યું છે.

18.મહાવીરે કઈ નદીના કિનારે કૈવલ્ય (જ્ઞાન) પ્રાપ્ત કર્યું હતું?

[A ] નિરંજના 

[B] ઋજુપાલિકા

[C] યમુના

[D] જમુના

સાચો જવાબ: B [રિઝુપાલિકા]

નોંધો : 42 વર્ષની ઉંમરે, મહાવીર આધુનિક બિહારમાં જાંભીગ્રામ નજીક રિજુપાલિકા નદીના કિનારે સાલના ઝાડ નીચે કૈવલ્યને પામ્યા હતા.

19.બૌદ્ધ ધર્મનો કયો સંપ્રદાય મૂર્તિપૂજામાં માનતો નથી?

[A] હિનયાન

[B] મહાયાન

[C] વજ્રયાન

[D] આમાંથી કોઈ નહીં

સાચો જવાબ: એ [હિનયન]

નોંધો: જેઓ બુદ્ધના સિદ્ધાંતને સખત રીતે અનુસરતા હતા અને ભગવાનના અસ્તિત્વને નકારતા હતા તેઓ હિનયાનના અનુયાયીઓ તરીકે ઓળખાતા હતા. હિનાયન સંપ્રદાય મૂર્તિપૂજામાં માનતો નથી અને તેના અનુયાયીઓ પણ એવું માનતા નથી કે બુદ્ધ ભગવાન હતા.

20.નીચેનામાંથી કયા સ્થળે ધર્મચક્ર વિહારનું નિર્માણ ગઢવાલની રાણી કુમારદેવીએ કરાવ્યું હતું?

[A] બોધ ગયા

[B] રાજગૃહ

[C] કુશીનગર

[D] સારનાથ

સાચો જવાબ: ડી [ સારનાથ ]

નોંધો: સારનાથ, વારાણસી ખાતે ધર્મચક્ર જીણા વિહાર: 12મી સદીમાં છેલ્લું મહાન સ્મારક: મંદિરોમાં મુખ્ય મંદિર તરીકે વર્ણવવામાં આવ્યું હતું અને બીજો ધર્મચક્ર વિહાર મહાન ગઢવાલ રાજા ગોવિંદરચંદ્રની બૌદ્ધ રાણી કુમારદેવીની ભેટ હતી.